2. ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ

ΣΟΥΜΕΡΙΟΙ   6000??? και 2000 π.Χ.
ΑΚΚΑΔΙΟΙ      3η χιλιετία π. Χ.
ΑΣΣΥΡΙΟΙ       9ος - 7ος αιώνας π.Χ.
ΠΕΡΣΕΣ          7ος αιώνας π.Χ.

Η κοιτίδα του πολιτισμού

                                              χάρτης της Εγγύς Ανατολής

                                           Σούσα 5000-4000 π. Χ. Ζωγραφισμένο κύπελλο 28,5 εκ.
                                                 (ενσωμάτωση της διακόσμησης σε πλαίσια)

                                                  πρωτόγονο άροτρο [ard / plough]
               ουσιαστικά αποτελείται από μια αξίνα με λαβή προσαρμοσμένη σε ένα ξύλο που δένεται στο ζώο που το σέρνει

πήλινη πινακίδα με σφηνοειδή γραφή της 3ης χιλιετίας π. Χ. από το Τεπέ Γιαχία στο σημερινό ανατολικό Ιράν

το αγγείο Warka, 91 εκ, αλάβαστρο, από το Ουρούκ του σημερινού Ιράκ,  περίπου 3200–3000 π. Χ.
προσφορά στη μητέρα-θεά Ινανά
(οι μορφές στέκουν στην ίδια γραμμή)

                               5η πινακίδα Έπος του Γιλγαμές
                                το έπος  γράφτηκε περίπου 2150-1400 π. Χ. 
                                       σφηνοειδής γραφή

                                                ειδώλιο 30 εκ.  από το Τελ Ασμάρ στο Ιράκ
                                                  στο ναό αφιερωμένο στον Αμπού
                                                        2900–2550 π. Χ.
μετωπική απόδοση, συμμετρική στάση, χέρια διπλωμένα κάτω από το στήθος, όρθια στάση
ασβεστόλιθος, μάτια κοχύλια
ο θνητός πιστός δεν είναι απλή αναπαράσταση, έχει δική του ζωή

Λαμασού [προστατευτική θεότητα]

                                                         o Aκάδιος ηγεμών Σαργών
                                                        2300 π. Χ.     ορείχαλκος     30 εκ.

μνημειώδης αρχιτεκτονική
η πύλη Ιστάρ στο μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο

στήλη με νομοθετικό κώδικα του Χαμουραμπί
1760 π. Χ.
βασάλτης έκχυτο εκρηξιγενές πέτρωμα 

                                        ανακατασκευή της πρόσοψης στην Ουρ, σημερινή Νισιρίγια στο Ιράκ
                                                                                 2100 π. Χ.
                                                                ζιγγουράτ [τεχνητό ιερό όρος]

King Ashurnasirpal II ruled Assyria from 883-859 BC.

[National Museums Scotland]

Η ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΗ ΤΕΧΝΗ

η αρχαιότερη πυραμίδα   [2667–2648 π. Χ.]
Pyramid of Djoser

Μασταμπά ή πρ - τζεντ [= σπίτι της αιωνιότητας]
τάφος σπουδαίου αρχαίου Αιγυπτίου

ιερογλυφικά της 3ης χιλιετίας π. Χ.

η στήλη της Ροζέτας του 2ου αιώνα π. Χ.    [ελληνιστική εποχή - δυναστεία Πτολεμαίων]
κείμενο στα ιερογλυφικά, δημώδη ιερατική γραφή και ελληνικά
βρέθηκε το 1799, βοήθησε τον Jean-François Champollion να αποκρυπτογραφήσει τη γραφή

Painted sunk relief of the king being embraced by a goddess. 
Tomb of Amenherkhepshef (QV 55) (New Kingdom)
 Photo: Dr. Amy Calvert

Appreciating Egyptian Art

                                                        o θεός Χάπι [ο Νείλος]

                                                       o θεός Ρα [ήλιος]
                       με κεφαλή γερακιού, στεφανωμένη από κόμπρα που φέρει τον ήλιο
                      στο χέρι του κρατά το Ανκχ, σταυρό με λαβή που συμβολίζει τη ζωή

                                   το   φυτό πάπυρος          [Species: Cyperus papyrus]

η κεφαλή της μούμιας του Φαραώ Σέτι Α'  [1294-1279  π. Χ.]

νεκρική μάσκα του Τουταγχαμών  [1332–1323 π. Χ. ]

Coffin text 1031 is spoken by the deceased, who says:

I shall sail rightly in my bark, I am lord of eternity in the crossing of the sky.I am not afraid in my limbs, for Hu and Hike overthrow for me that evil being.I shall see light-land, I shall dwell in it...Make way for me, that I may see Nun and Amun! For I am that Akh who passes by the guards...I am equipped and effective in opening his portal!As for any person who knows this spell, he will be like Re in the eastern sky, like Osiris in the netherworld. He will go down to the circle of fire, without the flame touching him ever!

κεφαλή του Αμένοφι Δ', ή Αμενχοτέπ Δ΄, ή Ακενατών (περίπου 1353-1336 π.Χ.)
της περιόδου Αμάρνα
παραμορφωμένη απεικόνιση του Φαραώ, τερατομορφία, σχεδόν καρικατούρα, με στενό μακρύ πρόσωπο, προεξέχουσα μύτη, βαθουλωμένα μάτια και φιλήδονα χείλη
[Απόπειρα εισαγωγής μονοθεϊσμού στην Αίγυπτο. Ανάδειξη του θεού του ήλιου- Ρα- ως υπέρτατης θεότητας.]

O πρίγκιπας Ανγκχάφ, στο μασταμπά Μεϊντούμ
το γλυπτό με μαγικό τρόπο βοηθά την ψυχή να μείνει ζωντανή μέσω της εικόνας,
η αιγυπτιακή λέξη για τον γλύπτη σημαίνει:
"εκείνος που σε κρατάει στη ζωή"

αναθηματικός χρωματοτρίπτης του Νάρμερ    (The Narmer Palette)
πρόστυπο ανάγλυφο
σχιστόλιθος   64 εκ.
πόλη Ιεράκων   3000 π. Χ.
 Bob Brier: "το πρώτο στορικό έγγραφο στην παγκόσμια ιστορία"

άγαλμα του Ρανοφέρ, προφήτη του Φθα
25ος αιώνας π. Χ.
ζωγραφισμένος ασβεστόλιθος
μουσείο Καΐρου



χαρακτηριστικά της αιγυπτιακής τέχνης:
σταθερότητα, συντηρητισμός, ενδιαφέρον για τη συνέχεια,
πίστη στην αθανασία μέσω της ταρίχευσης,
απεικόνιση της ζωής σε ένα μεταβατικό κόσμο, το "αιώνιο παρόν",
τα έργα τέχνης έχουν συμβολικό νόημα,
δεν είναι διακοσμητικά,
τα έργα τέχνης έχουν εκυρίως  πρακτική σημασία,
νατουραλισμός, ακριβής απόδοση της μορφής,
όμως με μη ρεαλιστικά στοιχεία,
οι καλλιτέχνες απεικονίζουν όχι αυτό που βλέπουν, αλλά αυτό που ξέρουν,
επιζωγραφισμένα,
κωδικοποίηση συμβάσεων,
χρήση κανόνα για τις αναλογίες,
ισορροπία, γαλήνη






Επηρεασμός της μοντέρνας τέχνης

                         Oscar Wilde's tomb
                        JACOB EPSTEIN [1860-1959]
                        [ασβεστόλιθος, αδυσώπητη σφίγγα, μισή θεός των Μάγια, μισή ασσυριακός φτερωτός ταύρος, έργο πιθανόν εμπνευσμένο από το ποίημα του Ιρλανδού ποιητή, "The Sphinx"]

Ethiopia Awakening 1914
Meta Vaux Warrick Fuller  [1877-1968]


γλωσσάριο


Το δευτερο κεφάλαιο από το σχολικό εγχειρίδιο


Άσκηση με ανοιχτό το βιβλίο
διαμοιρασμένο έγγραφο


Βιβλιογραφία

Ancient Egyptian concept of the soul

Το δόγμα της μετεμψύχωσης [πύλη ελληνικής γλώσσας]

The Mythical Lamassu: Impressive Symbols for Mesopotamian Protection [με φωτογραφίες από διάφορα λαμασσού]


Characteristics of Assyrian Art

Egyptian Art (3100 BCE - 395 CE)
Rules of Painting
Egyptian civilization was highly religious. Thus most Egyptian artworks involve the depiction of many gods and goddesses - of whom the Pharaoh was one. In addition, the Egyptian respect for order and conservative values led to the establishment of complex rules for how both Gods and humans could be represented by artists. For example, in figure painting, the sizes of figures were calculated purely by reference to the person's social status, rather than by the normal artistic rules of linear perspective. The same formula for painting the human figure was used over hundreds if not thousands of years. Head and legs always in profile; eyes and upper body viewed from the front. For Egyptian sculpture and statues, the rules stated that male statues should be darker than female ones; when seated, the subject's hands should be on knees. Gods too were depicted according to their position in the hierarchy of deities, and always in the same guise. For instance, Horus (the sky god) was always represented with a falcon's head, Anubis (the god of funeral rites) was always depicted with a jackal's head.

what is this Golden Ratio that the Great Pyramid is supposed to contain? 

Facelift for the Pharaohs: Egypt reopens pyramid at Giza after revamp that was only 4,000 years overdue

Foster, H., Krauss, R., Bois Y-A., & Buchloh, B. (2013). Η τέχνη από το 1900. Tρίτη Έκδοση. Αθήνα: Επίκεντρο
σελ. 290
Gombrich, E.H. (1998). Το χρονικό της τέχνης. Β' Έκδοση. Αθήνα: ΜΙΕΤ
σελ. 55-68
Honour, H. & Fleming, J. (1998). Ιστορία της Τέχνης. Αθήνα: Υποδομή
σελ. 26-34 & 37-51
Lamy, L. (1989). Egyptian mysteries. London: Thames & Hudson
Malek, J. (2000). Αιγυπτιακή τέχνη. Αθήνα: Καστανιώτης