Donatello - Michelozzo "Pazzi Madonna"

 

                                                            La Madonna Pazzi                                               

ένα μαρμάρινο χαμηλό ανάγλυφο rilievo stiacciato  

(φτιαγμένο περίπου γύρω στο 1420),

συνεργασία των Donatello  και Michelozzo,

πιθανότητα παραγγελία της οικογένειας Πάτσι, για την οικία τους,

σήμερα στο μουσείο Bode Museum, τέως Kaiser-Friedrich-Museum,

 στο Βερολίνο  

μία Παναγία που απλά  ξεχειλίζει μητρική τρυφερότητα,

χωρίς φωτοστέφανα, 

οι δύο μορφές έχουν αφιερωθεί η μία στην άλλη,

αγνοώντας παντελώς τον θεατή - προσκυνητή,

λεπτομέρεια: δεν τους χωράει καν το "κάδρο"

που περιβάλλει τη σκηνή

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΛΙΟΤΕΡΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΙΚΌΝΕΣ:

το παραδοσιακό χρυσό φόντο  (κάμπος) και στα δύο έργα

                                       ΕΛΕΟΥΣΑ ψηφιδωτό του 13ου αιώνα, Αθήνα

                              Παναγία - Πελαγονίτισσα, αρχικά στη μονή Zrze, στη Β. Μακεδονία

                                     (δηλαδή , από την Πελαγονία - Пелагонија)

                                                             12-13ος αιώνας

κι εδώ απουσιάζουν τα φωτοστέφανα, 

μια πολύ ανθρώπινη τρυφερή στιγμή μεν,

 όπου ο μικρός Χριστός παίζει με τη μητέρα του,

η οποία όμως στρέφεται προς τον προσκυνητή - θεατή,

γεμάτη αγωνία, γνωρίζοντας τα μελλοντικά πάθη του γιου της...

η εικόνα Salus Populi Romani στο παρεκκλήσι Borghese της Basilica Papale di SANTA MARIA MAGGIORE, στη Ρώμη

 

                                                             Salus Populi Romani

                                                    SANTA MARIA MAGGIORE, ROMA

https://www.basilicasantamariamaggiore.va/en/basilica/storia-e-arte/salus-popoli-romani.html

https://www.churchpop.com/ancient-salus-populi-romani-icon-a-marian-devotion-that-ended-plagues-saved-rome-from-war/

https://www.youtube.com/watch?v=mRX2BAn-vFI

https://www.vaticannews.va/en/church/news/2021-08/making-a-marian-pilgrimage-to-the-salus-populi-romani.html

https://www.dominicanajournal.org/sancta-maria-salus-populi/

https://www.museivaticani.va/content/museivaticani/en/eventi-e-novita/iniziative/il-giovedi-dei-musei/2023/restauro-salus-populi-romani.html

η πιο "ψυχρή" αναπαράστση της Θεομήτορος,

κοιτάζει λυπημένη το θεατή, 

κρατώντας με τα χέρια σταυρωμένα τον Χριστό,

όμως, σαν να μην τον αγγίζει καν,

ο Ιησούς δεν νομίζω πως κοιτάζει τη μητέρα του,

αλλά το υπερπέραν, ως Θεός Λόγος,

γαλήνια αυστηρός, κρατώντας το ευαγγέλιο,

οι μορφές σαν να έχουν  κολληθεί πάνω στον χρυσό φόντο [κάμπο],

παντελής έλλειψη τοπίου

Virgin of Kyiv [under the protection of the Khanenko Museum of Arts in Kyiv, Ukraine]

https://carmelite.com/praying-with-the-icon-of-the-virgin-of-kyiv/

εδώ, η Παναγία πολύ πιο ανθρώπινη,

κρατάει σφιχτά το μωρό της Χριστό

σε μια απόλυτα προστατευτική στάση,

ενώ ο Ιησούς αντί να ευλογεί,

σαν να θέλει να αγκαλιάσει τον κόσμο όλο

icon of the Virgin enthroned between saints Theodore and GeorgeConstantinople, 2nd half 6th—early 7th century

Encaustic on wood 68.5 x 49.7 cm

Monastery of St. Catherine on Mt. Sinai, Egypt

https://www.thebyzantinelegacy.com/catherine-virgin

η εικόνα στο όρος Σινά, εικονογραφικά, ανάμεσα στην ιδιαίτερα αυστηρή της Ρώμης 

και την συναισθηματικά φορτισμένη του Κιέβου