συγκρίνοντας δύο Ελεούσες

                                                    La Vierge de Jeanne d'Évreux

                                                                         1339

Ο Gombrich  λέει πως "σκοπός του ήταν να προκαλέσει την αγάπη και την τρυφερότητα",

αλλά μάλλον φτιάχτηκε από τον άγνωστο εξαίρετο Γάλλο χρυσοχόο για τις ανάγκες της ζάπλουτης 

αφιερώτριάς του,  της Jeanne d'Évreux, συζύγου βασιλέα & δισεγγονής βασιλέα.

Καθόλου τυχαίο πως το άγαλμα από επιχρυσωμένο ασήμι, σμάλτο και πολύτιμες πέτρες, ύψους 69 εκ., αφιερώθηκε, πού αλλού;,  στη Basilique royale de Saint-Denis,

την νεκρόπολη με τους τάφους των βασιλιάδων της Γαλλίας.\

Πόσο γλυκανάλατα ωραίο φαίνεται το περίοπτο γλυπτό

 αν το συγκρίνουμε με την παρακάτω βυζαντινή Ελεούσα εικόνα...

                                                (Virgin Eleousa), c. 1425–50. Angelos Akotantos

Ο Κρητικός αγιογράφος του 15ου αιώνα  Άγγελος Ακοτάντος 

ζωγραφίζει μια πανέμορφη κι αυτός Παναγία ,

χωρίς να τον ενδιαφέρει όμως η τέλεια φυσιοκρατική απόδοση.

Αντίθετα από τον Γάλλο, ούτε τον ενδιαφέρει τόσο ο συρμός της εποχής.

Κύριο μέλημά του να γεφυρώσει τον κόσμο μας με το υπερούσιο.

Όντως, όπως υπέγραφε, «Χειρ Αγγέλου»!

https://www.clevelandart.org/articles/virgin-eleousa

Ερώτημα 01 [διαφορές ελληνικού/ετρουσκικού ανδριάντα]

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c4/Decorazione_fittile_del_santuario_di_portonaccio%2C_510-500_ac_ca%2C_acroteri%2C_apollo_02.jpg

δες τον ετρουσκικό Απόλλωνα (περίπου 510-500 π.Χ. )

από το ιερό της Αθηνάς στο Portonaccio στην πόλη  Veii

σε μεγάλη οθόνη και μεγέθυνση

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/80/Fronton-zeus.jpg

Απαρίθμησε τις διαφορές από τον ελληνικό Απόλλωνα αυστηρού ρυθμού

( περίπου 460 π.Χ.) από το αέτωμα του ναού του Διός στην Ολυμπία.

 

"La Pêche miraculeuse" Konrad Witz [III]

 

"Η θαυματουργή ψαριά" του Konrad Witz , ελαιογραφία σε ξύλο του 1444,

που αποτελούσε τμήμα του εικονοστασίου (retable) του Αγίου Πέτρου της Γενεύης 

(cathédrale protestante Saint-Pierre de Genève ),

παραγγελία του επισκόπου François de Metz,

βρίσκεται σήμερα στο Musée d'art et d'histoire de Genève (MAH).

Το έργο, γεγονός περίεργο για εκείνη την εποχή, φέρει την ημερομηνία παραγωγής του

 και το όνομα του καλλιτέχνη.

Πρόκειται για αναπαράσταση της τρίτης εμφάνισης του Ιησού στους μαθητές του, μετά την ανάσταση,

όπως την εξιστόρησε ο ευαγγελιστής Ιωάννης.

Ο Πέτρος μόλις άκουσε πως ο Κύριος τους περιμένει στην ακτή, πέφτει στη θάλασσα για να τον συναντήσει πρώτος, αφήνοντας τους υπόλοιπους μαθητές να μαζεύουν το ξεχυλισμένο δίκτυ με τα 153 ψάρια.

Κατά Ιωάννην ευαγγέλιον    κεφάλαιο 21

1 Μετὰ ταῦτα ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν ὁ Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς ἐπὶ τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος· ἐφανέρωσε δὲ οὕτως.

2 Ἦσαν ὁμοῦ Σίμων Πέτρος, καὶ Θωμᾶς ὁ λεγόμενος Δίδυμος, καὶ Ναθαναὴλ ὁ ἀπὸ Κανᾶ τῆς Γαλιλαίας, καὶ οἱ τοῦ Ζεβεδαίου, καὶ ἄλλοι ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ δύο.

3 Λέγει αὐτοῖς Σίμων Πέτρος· ὑπάγω ἁλιεύειν. λέγουσιν αὐτῷ· ἐρχόμεθα καὶ ἡμεῖς σὺν σοί. Ἐξῆλθον καὶ ἐνέβησαν εἰς τὸ πλοῖον εὐθύς, καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ νυκτὶ ἐπίασαν οὐδέν.

4 Πρωΐας δὲ ἤδη γενομένης ἔστη ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸν αἰγιαλόν· οὐ μέντοι ᾔδεισαν οἱ μαθηταὶ ὅτι Ἰησοῦς ἐστι.

5 Λέγει οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε; Ἀπεκρίθησαν αὐτῷ· οὔ.

6 Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ μέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον, καὶ εὑρήσετε. Ἔβαλον οὖν, καὶ οὐκέτι αὐτὸ ἑλκύσαι ἴσχυσαν ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν ἰχθύων.

7 Λέγει οὖν ὁ μαθητὴς ἐκεῖνος, ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς, τῷ Πέτρῳ· ὁ Κύριός ἐστι. Σίμων οὖν Πέτρος ἀκούσας ὅτι ὁ Κύριός ἐστι, τὸν ἐπενδύτην διεζώσατο· ἦν γὰρ γυμνός· καὶ ἔβαλεν ἑαυτὸν εἰς τὴν θάλασσαν·

8 οἱ δὲ ἄλλοι μαθηταὶ τῷ πλοιαρίῳ ἦλθον· οὐ γὰρ ἦσαν μακρὰν ἀπὸ τῆς γῆς, ἀλλ' ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων, σύροντες τὸ δίκτυον τῶν ἰχθύων.

9 Ὡς οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν, βλέπουσιν ἀνθρακιὰν κειμένην καὶ ὀψάριον ἐπικείμενον καὶ ἄρτον.

10 Λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· ἐνέγκατε ἀπὸ τῶν ὀψαρίων ὧν ἐπιάσατε νῦν.

11 Ἀνέβη Σίμων Πέτρος καὶ εἵλκυσε τὸ δίκτυον ἐπὶ τῆς γῆς, μεστὸν ἰχθύων μεγάλων ἑκατὸν πεντήκοντα τριῶν· καὶ τοσούτων ὄντων οὐκ ἐσχίσθη τὸ δίκτυον.

12 Λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· δεῦτε ἀριστήσατε. Οὐδεὶς δὲ ἐτόλμα τῶν μαθητῶν ἐξετάσαι αὐτὸν σὺ τίς εἶ, εἰδότες ὅτι ὁ Κύριός ἐστιν.

13 Ἔρχεται οὖν ὁ Ἰησοῦς καὶ λαμβάνει τὸν ἄρτον καὶ δίδωσιν αὐτοῖς καὶ τὸ ὀψάριον ὁμοίως.

14 Τοῦτο ἤδη τρίτον ἐφανερώθη ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν.

O Konrad Witz (1400/1410 - 1445/1446), ξεφεύγοντας από την τεχνοτροπία του διεθνούς γοτθικού,

 δε ζωγράφισε μόνο τους μαθητές σαν απλούς ψαράδες, αλλά επίσης απετόλμησε την πρώτη ίσως 

ακριβή αναπαράσταση αληθινού φυσικού τοπίου σε θρησκευτικό πίνακα στη Δύση,

αντί να ζωγραφίσει την Τιβεριάδα όπως θα την φανταζόταν, ή να αρκεστεί απλά στο χρυσό φόντο της βυζαντινής παράδοσης.

Έτσι βλέπουμε μια όψη της λίμνης Léman, όπως θα την έβλεπε ένας σύγχρονός του κάτοικος της Γενεύης, αποκαλύπτοντας στο βάθος τον ορεινό όγκο Voirons στα αριστερά, το Môle με τα χιόνια του Mont-Blanc στο κέντρο, και το Petit Salève στα δεξιά.

 Η ρεαλιστική απόδοση της βιβλικής  σκηνής, με τον Χριστό μεν να περιμένει ατάραχος στην ξηρά, τους δε μαθητές να προσπαθούν εναγωνίως να κρατήσουν τη βάρκα να μην μπατάρει από το βάρος των γεμάτων διχτυών,

φτάνει σε τέτοιο σημείο που ο ζωγράφος δείχνει ακόμη και το φαινόμενο του αντικατοπτρισμού των μορφών των μαθητών πάνω στην επιφάνεια του νερού, 

αλλά και της διάθλασης, αν προσέξουμε τα πόδια του Πέτρου!

Φυσικά η χρήση του λαδιού αντί της τέμπερας 

(άλλο χαρακτηριστικό της μετάβασης από το γοτθικό στο αναγεννησιακό στιλ,)

προσφέρει πιο πλούσια/λαμπερά  χρώματα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://www.mahmah.ch/collection/oeuvres/la-peche-miraculeuse/1843-0011 

https://www.dinosauria.org/blog/2013/03/18/le-mystere-des-poissons-du-retable-ou-le-witz-de-konrad/

https://www.youtube.com/watch?v=mfR0yVQ3QX4

https://www.youtube.com/watch?v=pNq9yCGmS-U

https://www.youtube.com/watch?v=Ql283ijF0cI

https://www.geneve.ch/fr/themes/culture/bibliotheques/interroge/reponses/combien-apotres-representes-sur-le-tableau-la-peche-miraculeuse-de-konrad-witz

https://www.protestinfo.ch/201304096405/6405-que-revele-la-peche-miraculeuse-de-konrad-witz.html

https://www.amazon.com/miraculeuse-visions-dynamiques-peintures-retable/dp/2940408270

https://view.genial.ly/6484412e6dcf730011a0cabb/interactive-image-formal-analysis-of-the-miraculous-draft-of-fishes-by-konrad-witz

https://dbpedia.org/page/The_Miraculous_Draft_of_Fishes_(Witz)

https://personalinterpretations.com/2018/07/22/konrad-witz-la-peche-miracaleuse-the-miraculous-draught-of-fishes-1444/

https://www.sartle.com/artwork/the-miraculous-draft-of-fishes-konrad-witz

https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2011/06/22-9.pdf

https://stevemiddlehurstlandscape.wordpress.com/2017/01/11/landscape-before-photography/

https://painttrait.com/what-are-the-benefits-of-oil-paint-vs-tempera-paint/?utm_content=cmp-true

Tempietto del Bramante [II]

 

Ο ναΐσκος στην αυλή του Αγίου Πέτρου στο Μοντόριο, Ρώμη,

1502,

ακριβώς στο σημείο όπου μαρτύρησε ο Άγιος Πέτρος.

O Donato Bramante (1444 – 11  Απριλίου 1514), αρχιτέκτονας της ώριμης Αναγέννησης,

παράτησε τις καθιερωμένες βασιλικές, αναζητώντας τολμηρά να 

 αναμετρηθεί με τα αριστουργήματα της κλασικής αρχαιότητας

(π.χ. το Ναό της Εστίας, Aedes Vestae βρίσκεται εξ άλλου τόσο κοντά, στη ρωμαϊκή αγορά της πόλης,

το Πάνθεον, ή 

το Tempio di Vesta (Tivoli)

Πάντρεψε τους τοσκανικούς/δωρικούς κίονες 

με τα κλειδιά του αγίου στα τρίγλυφα της ζωφόρου,

κι έστεψε τον θόλο του ναού με το χριστιανικό σταυρό.

Η γέννηση της Αφροδίτης του Μποτιτσέλι [ I ]

 

Nascita di Venere  (περίπου 1484–1486).

Ο Γκόμπριχ δεν μπόρεσε να κρατηθεί και έγραψε στο "Χρονικό της Τέχνης" ανατύπωση 2015, σ. 264:

"δεν προσέχουμε τον αφύσικα μακρύ λαιμό, 

τους πολύ χαμηλούς ώμους 

και τον περίεργο τρόπο με τον οποίο ενώνεται με τον κορμό το αριστερό χέρι."

Συνεχίζει λέγοντας πως ο Sandro Botticelli

ξέφυγε από την πιστή αναπαράσταση, αποδίδοντας υπερβολικά ελεύθερα  τη θεά του έρωτα!

Τουλάχιστον... συγχωρεί τον αναγεννησιακό ζωγράφο για την παράβασή του

παραδεχόμενος πως

"πετυχαίνει ένα χαριτωμένο περίγραμμα, προσθέτοντας κάτι στην ομορφιά και την αρμονιά της σύνθεσης, ενισχύοντας την αίσθηση ενός αβρού και λεπτού πλάσματος."

Evolution of Picasso’s Iconic Self-Portraits From Age 15 to 90

https://mymodernmet.com/pablo-picasso-self-portraits/

Η δημοπρασία της 14-5-2018 στον οίκο Sotheby's στη Νέα Υόρκη

Impressionist & Modern Art Evening Sale

14 May 2018 | 7:00 PM EDT | New York

http://www.sothebys.com/content/sothebys/en/auctions/2018/impressionist-modern-art-evening-sale-n09860.html

This Modigliani Nude Has the Highest Pre-Sale Auction Estimate of All Time—Here’s Why

$157 Million Modigliani Breaks Sotheby’s Record at Otherwise Underwhelming Impressionist and Modern Sale

From Chinese Trophy to Movie Star: 5 Reasons Why Modigliani May Actually Earn His $150 Million Price Tag

Modigliani masterpiece Nu couché sells for $157m

Stockholms Auktionsverk was founded in 1674, which makes it the oldest auction house in the world still in business today

The second oldest appears to be: Goteborgs Auktionsverk founded in 1681.
The third oldest appears to be: Uppsala Auktionskammare, founded in 1731.

Sotheby’s was founded in 1744;
Christie’s was founded in 1766.

Sotheby's /ˈsʌðəbiz/
is a British founded, American multinational corporation headquartered in New York City. One of the world's largest brokers of fine and decorative art, jewelry, real estate, and collectibles, Sotheby's operation is divided into three segments: auction, finance, and dealer. The company’s services range from corporate art services to private sales. It is named after one of its cofounders, John Sotheby.