Taddei Tondo Michelangelo

 

Taddei Tondo  c. 1504-1506

Michelangelo  di Lodovico Buonarroti Simoni

Ο Βαζάρι μας πληροφορεί πως φτιάχτηκε για το παλάτι του Φλωρεντινού έμπορου και προστάτη των τεχνών, Taddeo Taddei:

"et ancora in questo tempo abbozzò e non finì due tondi di marmo, uno a Taddeo Taddei, oggi in casa sua, et a Bartolomeo Pitti ne cominciò un altro... le quali opere furono tenute egregie e mirabili"

Η σκηνή απεικονίζει την Παναγία καθιστή με το γυμνό Χριστό μωρό  ξαπλωμένο πάνω της, ενώ δίπλα τους ο επίσης γυμνός μικρός Ιωάννης ο Πρόδρομος

[προστάτης άγιος της Φλωρεντίας] 

προσφέρει ένα πουλί που φτερουγίζει, πιθανότατα μια καρδερίνα,

σύμβολο της θυσίας, των παθών και της ανάστασης. 

Σύμφωνα με τους θρύλους, η καρδερίνα προσπάθησε να βγάλει τα αγκάθια από το στεφάνι του Ιησού πάνω στο σταυρό του μαρτυρίου.

Στο ημιτελές [non finito] ανάγλυφο του αναγεννησιακού καλλιτέχνη.

ο Χριστός, η πιο έξεργη φιγούρα στο γλυπτό,

τόσο εύθραυστος, σε μια στιγμή εντελώς ανθρώπινης αδυναμίας,

αναλογιζόμενος τα μελλούμενα πάθη του,

σαν να φοβήθηκε στη θέα του πουλιού,

και μοιάζει να θέλει νε πεταχτεί έξω από τη σκηνή...

Ας θυμηθούμε το εδάφιο 

Ματθ. 23:39

Πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστιν, 

παρελθέτω ἀπ’ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο·

πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ’ ὡς σύ.

https://biblehub.com/texts/matthew/26-39.htm

Η ΕΓΕΡΣΙΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

 

                         

                               Resurrezione di Lazzaro

                                   1310–11

                                  Duccio di Buoninsegna                                    

Resurrezione di Lazzaro

Cappella degli Scrovegni nell'Arena , Padua,

                                    1304-1306

                              Giotto di  Bondone 

Οι μεσαιωνικοί καλλιτέχνες φαίνεται συνήθως να τονίζουν το παρακάτω εδάφιο από το ευαγγέλιο κατά Ιωάννη.

Ιω. 11,39           
λέγει ὁ Ἰησοῦς· ἄρατε τὸν λίθον. 
λέγει αὐτῷ ἡ ἀδελφὴ τοῦ τεθνηκότος Μάρθα·
Κύριε, ἤδη ὄζει· τεταρταῖος γάρ ἐστι.

                     Όχι πάντα όμως, όπως βλέπουμε στο ανάγλυφο του καθεδρικού στο Chichester

                                                     ca. 1125-50.

https://collections.vam.ac.uk/item/O128081/the-raising-of-lazarus-relief-franchi-and-son/

Resurrezione di Lazzaro

1609

Caravaggio  [Michelangelo Merisi]

Αντιθέτως, 300 χρόνια μετά, ο Καραβάτζιο, προτιμά να τονίσει 

τα έντονα συναισθήματα των αδελφών & των φίλων του Λάζαρου,

και "ξεχνάει" επί τούτου το εδάφιο 11,39.

Παρεμπιπτόντως, επειδή πλέον η χρήση των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης είναι πολύ της μόδας,

ιδού και μία προσπάθεια καλλιτεχνικής απόδοσης του εδαφίου, εν είδει χαμηλού ανάγλυφου,

από 

https://chatgpt.com/c/67fb5deb-af4c-8013-a852-d0096f72d7c1

Jan Jiří Heinsch ο ζωγράφος της μπαρόκ ευσέβειας

                      "Ο ευαγγελιστής Λουκάς ζωγραφίζει την Παναγία"  δεκαετία του 1690

                                    στη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης της Πράγας

                                    https://sbirky.ngprague.cz/en/dielo/CZE:NG.O_1262

Εκτός  από το κύριο θέμα (όπως δηλώνεται στον τίτλο) που αναπαριστά στο έργο του ο ζωγράφος,

παρατηρούμε  ένα αγγελάκι - γραφέα, μπροστά από το τελάρο του καλλιτέχνη ευαγγελιστή,

όπου με τεράστια γράμματα διαβάζουμε στο χειρόγραφο που ετοιμάζει  μία πρόταση, 

(στα λατινικά από την Vulgata) 

από το εδάφιο της πρώτης επιστολής προς Τιμόθεον, κεφάλαιο 5, στίχος 18:

https://biblia.com/books/vulgataclem/1Ti5.11

Non alligabis os bovi trituranti.

Μη βάλεις φίμωτρο σε βόδι που αλωνίζει.

Με άλλα λόγια, ας ανταμείβονται καλά όπως το αξίζουν όσοι εργάζονται σκληρά!

Αν μεγεθύνετε την εικόνα που μας προσφέρει το τσέχικο μουσείο σε υψηλή ανάλυση,

θα δείτε αχνά στο βάθος, πίσω από το βόδι (σύμβολο του Λουκά),

αγρότες να σκάβουν τη γη, και επίσης, 

πιο ξεκάθαρα, στο εργαστήριο πίσω από τον ευαγγελιστή ,

δύο βοηθούς που ετοιμάζουν τελάρα!

Είναι εμφανές πως το έργο δεν τιμά μόνο τον ζωγράφο ευαγγελιστή, 

αλλά μαζί του κι όλους τους σκληρά εργαζόμενους, 

κι ας είναι οι άγνωστοι συνήθως αντιγραφείς,

ή οι πολύ ταπεινοί χειρώνακτες της γης.

Με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης της γκουγκλ

https://gemini.google.com/share/b921e7698ac4

Σχολιασμός του εδαφίου

https://etsjets.org/wp-content/uploads/2010/06/files_JETS-PDFs_49_49-4_JETS_49-4_699-711_Verbruggen.pdf

https://www.biblestudytools.com/vul/1-corinthians/9-9.html

συγκρίνοντας δύο Ελεούσες

                                                    La Vierge de Jeanne d'Évreux

                                                                         1339

Ο Gombrich  λέει πως "σκοπός του ήταν να προκαλέσει την αγάπη και την τρυφερότητα",

αλλά μάλλον φτιάχτηκε από τον άγνωστο εξαίρετο Γάλλο χρυσοχόο για τις ανάγκες της ζάπλουτης 

αφιερώτριάς του,  της Jeanne d'Évreux, συζύγου βασιλέα & δισεγγονής βασιλέα.

Καθόλου τυχαίο πως το άγαλμα από επιχρυσωμένο ασήμι, σμάλτο και πολύτιμες πέτρες, ύψους 69 εκ., αφιερώθηκε, πού αλλού;,  στη Basilique royale de Saint-Denis,

την νεκρόπολη με τους τάφους των βασιλιάδων της Γαλλίας.\

Πόσο γλυκανάλατα ωραίο φαίνεται το περίοπτο γλυπτό

 αν το συγκρίνουμε με την παρακάτω βυζαντινή Ελεούσα εικόνα...

                                                (Virgin Eleousa), c. 1425–50. Angelos Akotantos

Ο Κρητικός αγιογράφος του 15ου αιώνα  Άγγελος Ακοτάντος 

ζωγραφίζει μια πανέμορφη κι αυτός Παναγία ,

χωρίς να τον ενδιαφέρει όμως η τέλεια φυσιοκρατική απόδοση.

Αντίθετα από τον Γάλλο, ούτε τον ενδιαφέρει τόσο ο συρμός της εποχής.

Κύριο μέλημά του να γεφυρώσει τον κόσμο μας με το υπερούσιο.

Όντως, όπως υπέγραφε, «Χειρ Αγγέλου»!

https://www.clevelandart.org/articles/virgin-eleousa