Κεφάλαιο 14. Ρεαλισμός - Ιμπρεσιονισμός

               Το 1858 ο Charles Darwin δημοσιείει την "Καταγωγή των Ειδών"

Το 1848 οι  Karl Marx και Friedrich Engels δημοσιεύουν το "Κομμουνιστικό Μανιφέστο".

William Fothergill Cooke and Charles Wheatstone's electric telegraph ("needle telegraph") from 1837 now in the London Science Museum

ανατροπή του βασιλιά Λουδοβίκου Φιλίππου το Φεβρουάριο
οδοφράγματα στο Παρίσι

23 - 26 Ιουνίου 1848

Η εργατική εξέγερση καταπνίγηκε στο αίμα (χιλιάδες νεκροί στις οδομαχίες).

 2 Δεκεμβρίου 1848, ο Λουδοβίκος Ναπολέων Βοναπάρτης εξελέγη πρόεδρος της Δεύτερης Δημοκρατίας

Boulevard du Temple Η λεωφόρος του Ναού   1838
Η πρώτη φωτογραφία με ανθρώπινες φιγούρες.
Η τεχνολογία της νταγκεροτυπίας απαιτούσε μακροχρόνια έκθεση,
οπότε τα μόνα που "φωτογραφήθηκαν" ήταν τα κτήρια και οι δύο άνθρωποι,
ο λούστρος και ο κύριος.
Η εικόνα λουστράρονταν πάνω σε επαργυρωμένη πλάκα χαλκού.

Louis Daguerre [1787-1851]

              "Η ανοιχτή πόρτα"  1843
William Henry Fox Talbot

το εργαστήριο στο Reading

Valley of the Shadow of Death, Crimea
Roger Fenton (1819-1869)
Φωτογραφία από τον κριμαϊκό πόλεμο 1855.
[Ο μεγάλος χρόνος έκθεσης της πλάκας στο φως δεν επέτρεπε σκηνές δράσης.] 

Matthew Brady (center, wearing straw hat), with General Ambrose Burnside (reading newspaper), taken after Burnside's ill-fated attack on Fredericksburg.

December 1862

"Σκηνοθετημένη" φωτογραφία από τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο
Μάχη στο Γκέτισμπεργκ   [1863]
Ο φωτορεπόρτερ Matthew Brady [1822-1896] μετακίνησε το πτώμα του στρατιώτη στο χαράκωμα και πρόσθεσε ένα στημένο ντουφέκι παραπέρα.
O φακός της μηχανής γίνεται το μάτι του ιστορικού γεγονότος.

η πρώτη έγχρωμη φωτογραφία
Tartan Ribbon
The first color photograph made by the three-color method suggested by James Clerk Maxwell in 1855, taken in 1861 by Thomas Sutton. 
The subject is a colored ribbon, usually described as a tartan ribbon.

"The Pencil of Nature"
το πρώτο φωτογραφικά εικονογραφημένο βιβλίο 1844-1846
του William Henry Fox Talbot

ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

απόδοση αντικειμένων / ανθρώπων χωρίς εξιδανίκευση & συναισθηματισμούς
θεματολογία: σκηνές καθημερινής ζωής

       "L'Emeute"    "H εξέγερση"      1848
         του Honoré Daumier
       Πιθανότατα εμπνευσμένο από την επανάσταση του 1848 στη Γαλλία που προκάλεσε την πτώση του Λουδοβίκου-Φιλίππου.

O Λουδοβίκος-Φίλιππος σαν... αχλάδι!
του Honoré Daumier

Σκίτσο δημοσιευμένο στο περιοδικό La Caricature το 1831

Οι γελιογραφίες του μονάρχη οδήγησαν το ζωγράφο πολλές φορές στη φυλακή.

                           "Les Baigneuses"

Το 1853 ο Gustave Courbet παρουσιάζει στο επίσημο Σαλόν τον πίνακά του
"οι λουόμενες",
και προκαλεί σκάνδαλο, διότι παρουσιάζει γυμνό χωρίς αναφορά στην κλασική αρχαιότητα!
στόχοι του:
να προκαλέσει την αστική τάξη,
να απορρίψει τα πρότυπα του ακαδημαϊσμού,
προτάσσει την  ελευθερία του καλλιτέχνη
o νατουραλισμός αρχίζει σαν κίνημα του καλλιτεχνικού προλεταριάτου

Les Casseurs de pierres    1849
 εργάτες λατομείου
Gustave Courbet

L'Atelier du peintre. Allégorie réelle déterminant une phase de sept années de ma vie artistique et morale.
To εργαστήριο του καλλιτέχνη   1855
Gustave Courbet



[περί ρεαλισμού]

το περίπτερο του ρεαλισμού 
o Κουρμπέ εκθέτει τα έργα του σε προσωπική έκθεση με εισιτήριο 1 φράγκο
(Pavillon du Réalisme)
 which was a temporary structure that he erected next door to the official Salon-like Exposition Universelle

Το 1863 ο αυτοκράτορας Ναπολέων Γ' επιτρέπει τη διοργάνωση της έκθεσης απορριφθέντων έργων (από το επίσημο Salon de Paris), στο βιομηχανικό παλάτι που βλέπετε στην παραπάνω φωτογραφία.
Έτσι αρχίζει επισήμως η διοργάνωση του Salon des Refusés.

              "Le Déjeuner sur l'herbe"     1863
To 1863, o Édouard Manet παρουσιάζει στο Salon des Refusés το έργο του "Πρόγευμα στη χλόη", το οποίο φυσικά έχει απορριφθεί από το επίσημο Σαλόν.
Οι ρεαλιστικοί πίνακες παρουσιάζουν θέματα με συνηθισμένους ανθρώπους, όπως τα βλέπουν οι καλλιτέχνες, χωρίς συναισθηματισμούς.
Η τεχνοτροπία αυτή ενοχλεί τους αστούς διότι έρχεται σε αντίθεση με τους κανόνες και τα πρότυπα της Βασιλικής Ακαδημίας Ζωγραφικής και Γλυπτικής, Académie Royale de Peinture et de Sculpture, που είχε ιδρυθεί το 1648 από το Λουδοβίκο ΙΔ.

The female nude is thought to be Victorine Meurent, the woman who became his favorite and frequently portrayed model, who later was the subject of Olympia.

 Le Concert champêtre    1509
βουκολικό κλοντσέρτο
Tiziano   ή   Giorgione The subject was perhaps the allegory of poetry and music

Olympia     1863
 Édouard Manet

                      Des glaneuses "Οι σταχομαζώχτρες"

Το 1857 ο Jean-François Millet τολμά να ασχοληθεί με απλούς χειρώνακτες αγρότες, χωρίς να τονίζει την απλοϊκότητα και την αφέλειά τους!

"Het grauwvuur"  1888
μπρούτζος

"Έκρηξη σε ορυχείο. Η μάνα αναγνωρίζει το νεκρό της γιο."
(firedamp / damp explosion)

Ένας σύγχρονος επιτάφιος θρήνος.

Ο Βέλγος καλλιτέχνης Constantin Meunier εξυψώνει τον απλό χειρώνακτα σε εικόνα των μοντέρνων καιρων,  και προβάλλει την εργατική τάξη.

ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ

"Impression, soleil levant"         1872
"Εντύπωση. Η ανατολή του ηλίου."
Claude Monet
Ο πρώτος ιμπρεσιονιστικός πίνακας.
Τα αναπαριστώμενα πλάθονται με το φως, έλλειψη περιγραμμάτων.
Μετάδοση εντυπώσεων της στιγμής στο θεατή.
Το θέμα του πίνακα μπορεί να είναι οτιδήποτε, ακόμη κι ένα τυχαίο φαινόμενο  / συμβάν.

Ville d'Avray, ca. 1867, oil on canvas.
 Washington, D.C.: National Gallery of Art.
Jean-Baptiste-Camille Corot 

"La Classe de Danse"     1873–1876
"μάθημα χορού"
 Edgar Degas

            Bal du moulin de la Galette     1876
            "Ο χορός στο μύλο της Γκαλέτ"
           Auguste Renoir
Το "σοβαρό θέμα", η "ζυγιασμένη σύνθεση", "το σωστό σχέδιο" πάνε στην άκρη!
Η εικαστική εμπειρία μετατίθεται στο θεατή, που βλέπει τον πίνακα από μακριά για να χαρεί τα αινιγματικά κομμάτια του χρώματος... [Gombrich]

  ΜΕΤΑ- ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ

 Un dimanche après-midi à l'Île de la Grande Jatte
"Κυριακάτικο απόγευμα στο νησί Γκραν Ζατ"       1884-1886
Georges Seurat
Η ζωγραφική ξαναβρίσκει την αρμονία του απόλυτου φωτός μέσω της διάκρισης των χρωματικών αποχρώσεων. [Argan]
Τεχνοτροπία της στιγματογραφίας  [pointillisme ή divisionnisme]

"Μερικοί λένε ότι βλέπουν ποίηση στη ζωγραφική μου, εγώ βλέπω μόνο επιστήμη."


Ο στόχος του είναι να ζωγραφίσει μικρές βούλες η πινελιές καθαρού χρώματος που θα αναμιγνύονταν στον αμφιβληστροειδή του θεατή, αντί να ανακατέψει τα διάφορα χρώματα, όπως συνήθως γινόταν.

αφίσα του 1895

"La Troupe de Mademoiselle Eglantine"
Henri de Toulouse-Lautrec

"Manao Tupapau"    "L'esprit des morts veille"    1892
"Το πνεύμα των νεκρών παρακολουθεί"
Paul Gauguin

Montagne Sainte-Victoire
"το βουνό Σεν Βικτουάρ" 1904-1906
 Paul Cézanne
"Όλα τα πράγματα στη φύση αποτελούνται από τη σφαίρα, τον κύλινδρο και τον κώνο."

"Μία μοντέρνα Ολυμπία" 1873-4
Paul Cézanne

"Ο αρλεκίνος"  1888-90
Paul Cézanne

"La Tentation de Saint Antoine"     1875-1877
"ο πειρασμός του Αγ. Αντωνίου"
Paul Cézanne

Le café de nuit    1888
Vincent van Gogh

"Korenveld met Kraaien"

                                                   "Σταροχώραφο με Κοράκια"   1890
                                                                 Vincent van Gogh
                                        Ο τελευταίος πίνακας του Ολλανδού ζωγράφου.

"Kόκκινα αμπέλια κοντά στην Arles"   1888
Vincent van Gogh
Ο μόνος πίνακας του ζωγράφου που πουλήθηκε όσο ζούσε.
Τον αγόρασε to 1890, για 400 φράγκα, η ζωγράφος και έμπορος τέχνης Anna Boch.
Ο Βαν Γκογκ αυτοκτόνησε στις 29 Ιουλίου του 1890, σε ηλικία 37 χρονών.

To πορτρέτο του Δόκτορα Γκασέ.    1890
Vincent van Gogh
Πουλήθηκε το 1990 σε δημοπρασία στη Νέα Υόρκη για 82,5 εκατομμύρια δολάρια.

Vincent van Gogh     "ηλιοτρόπια"   1888

Το  1987 ο Ιάπωνας μεγιστάνας Γιάσουο Γκότο πλήρωσε 40 εκατομμύρια δολάρια για τον πίνακα σε δημοπρασία του οίκου Christie's στο Λονδίνο, σημειώνοντας ρεκόρ πανάκριβου πίνακα.

"The Sunflowers of 1937"
Ο παραπάνω πίνακας του Ρουμάνου Adrian Ghenie (γεννημένου το 1977),
εμπνευσμένος από τα ηλιοτρόπια του Βαν Γκογκ,
 πουλήθηκε σε δημοπρασία στο Λονδίνο, το 2016, 3.177.000 λίρες.

                            "ξεραμένα ηλιοτρόπια" του Egon Schiele
                               έργο εμπνευσμένο από τα ηλιοτρόπια του Βαν Γκογκ




το 14ο κεφάλαιο του σχολικού  βιβλίου  σε μορφή pdf


WEBLIOGRAPHY

[βίντεο] ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ-ΛΥΚΕΙΟ-ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ 

[βίντεο]   Ιμπρεσιονισμός      της  Olga Ziro

 

Private Life of a Masterpiece Episode 15 Georges Seurat, A Sunday on La Grande Jatte

Private Life of a Masterpiece  Episode 11 - Vincent van Gogh: Sunflowers

[video Khan Academy]  Georges Seurat, A Sunday on La Grande Jatte

Rob Crilly The ten most expensive paintings in history [The Telegraph]

MARY MORTON   GUSTAVE COURBET AND THE ART OF SELF-PROMOTION

[video] Sotheby's $290 Million Impressionist & Modern Art Evening Auction in New York

Devil's den archive [Mathew Brady's "moved body" photograph.

Great Photographs No. 1 Boulevard du Temple, Paris, 8 in the morning
Louis-Jacques-Mandé Daguerre

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Argan, G. C. & Bonito Oliva, A. (2014). Η μοντέρνα τέχνη 1770-1970. Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα. Ηράκλειο: ΠΕΚ
σελ. 87-8 
Burns, E. M. (2006). Ευρωπαϊκή Ιστορία. Ο δυτικός πολιτισμός: Νεότεροι χρόνοι. Δ’ Έκδοση. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο
σελ. 581-591  
Gombrich, E. H. (1998). Το χρονικό της τέχνης. Β’ Έκδοση, μετάφραση της 16ης αγγλικής. Αθήνα : ΜΙΕΤ
σελ. 522-527
Honour, H. & Fleming, J. (1991). Ιστορία της Τέχνης. Αθήνα: Υποδομή
σελ. 569-573
Lapenta, S. & de Baranano, K. (2006). Σεζάν. Αθήνα: Καθημερινή