Κεφάλαιο 17 Οι δεκαετίες 1900-1930 (B' μέρος)

ΟΜΑΔΑ ΝΤΕ ΣΤΑΪΛ [DE STIJL]

                                   "H κόκκινη και μπλε καρέκλα"  1918
                                          βιομηχανικός σχεδιασμός
                                                       Gerrit Rietveld                                                

                        "Σύνθεση 2 σε κόκκινο μπλε και κίτρινο"     1930
                                      Piet Mondrian

                 "οι χαρτοπαίχτες"      1916-1917
                    του Theo van Doesburg

                             "Café de Unie", Rotterdam (1925)
                                      Jacobus Oud

     επανακατασκευή του σινεμά και αίθουσας χορού
    “Cinébal” στο  Aubette στο Strasbourg.
      σχεδιασμός του  Theo van Doesburg

 ΣΟΥΠΡΕΜΑΤΙΣΜΟΣ  
  Супремати́зм

Black Square, 1915,
"μαύρο τετράγωνο"
στην πινακοθήκη  Tretyakov Gallery, της Μόσχας
του  Kazimir Malevich

πρωτογενές έργο της μοντέρνας / αφηρημένης τέχνης,
το σημείο μηδέν της ζωγραφικής

"Μεταμορφώθηκα στο μηδέν της μορφής και αναδύθηκα από το τίποτε στη δημιουργία, δηλαδή στο Σουπρεματισμό, στο νέο ρεαλισμό της ζωγραφικής, στη μη-αντικειμενική δημιουργία"
Κ. Μαλέβιτς

       τρισδιάστατη εκδοχή του μαύρου τετραγώνου του Μαλέβιτς
             στην 57η Biennale της Βενετίας (13 Μαΐου -26 Νοεμβρίου 2017)

                                                 άσπρο σε άσπρο
                                        ελαιογραφία σε μουσαμά 1918
                                                  Kazimir Malevich

Beat the Whites with the Red Wedge

"Клином красным бей белых!" 1919 

"Χτυπήστε τους Λευκούς με τη κόκκινη σφήνα!"
λιθογραφική προπαγανδιστική αφίσα των Σοβιετικών
κατά τον εμφύλιο
του Lazar Markovich Lissitzky

ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ

                        "εργατική λέσχη Ζούεφ" 1925
                         Дом культуры имени С.М.Зуева
                       του Ilya Golosov (1883–1945)

Η τέχνη είναι ωφελιμιστική και λειτουργική, καλύπτει κοινωνικές ανάγκες.

                        μακέτα του "περίπτερου της 3ης Διεθνούς"    1920
                                  Памятник III Интернационалу
                               του Vladimir Tatlin

                                   μνημείο για τον Τ. Τάτλιν  1964
                                               Dan Flavin
Ο Φλάβιν είναι ο πρώτος καλλιτέχνης που χρησιμοποίησε διαφορετικού μεγέθους φωτεινούς σωλήνες ως μέσον για τα έργα του.

                  "ο πιανίστας"
                    Lyubov Popova

Dada

      το Cabaret Voltaire στη Ζυρίχη της Ελβετίας όπως είναι σήμερα
"Ενώ  οι κεραυνοί του πυροβολικού μούγκριζαν μακριά, εμείς φτιάχναμε στίχους και τραγουδούσαμε"
Χανς Αρπ    1916


"Νταντά"  ειρωνεία, αυτοματισμός, τυχαίο

 Mechanischer Kopf (Der Geist unserer Zeit) 1920
 "Μηχανικό κεφάλι"  (Το πνεύμα της εποχής μας)
του Raoul Hausmann

                               Shirt Front and Fork, 1922
                                     ζωγραφισμένο ξύλο
                                           Jean Arp

                    "πορτρέτο Νέας Αμερικανίδας σε κατάσταση γύμνιας"  1915
                                          Francis Picabia

                                  Hera,    1929
                                   Francis Picabia

                                       γυναίκα που χτενίζεται  1914
                                           μπρούτζος

                                       Alexander Archipenko

                                            άντρας που περπατάει, 1890-91
                                  χρονοφωτογραφία του Étienne-Jules Marey



                                       

                              Nu descendant un escalier n° 2      1912
                                   γυμνό που κατεβαίνει σκάλα   Νο 2
                               Marcel Duchamp   (1887 – 1968)

Οι κυβιστές στη Γαλλία (Salon des Indépendants ) το απέρριψαν ως υπερβολικά σουρεαλιστικό, το 1912.
 Εκτέθηκε το 1913 στην διεθνή έκθεση μοντέρνας τέχνης Armory Show στη Νέα Υόρκη, όπου το σατύρισαν πολλά περιοδικά, ενώ τα Αμερικανικά Καλλιτεχνικά Νέα πρόσφεραν βραβείο 10 δολαρίων... σε όποιον έβρισκε το γυμνό!
To αποκάλεσαν "έκρηξη σε εργοστάσιο πινακίδων".
Πάντως ο πίνακας αγοράστηκε αμέσως για 324 δολάρια από τον έμπορο τέχνης Frederic C. Torrey  που το ήθελε για το σπίτι του στο Σαν Φρανσίσκο.

                                       "Frau, die Treppe herabgehend" 1965
                                                       Gerhard Richter
                                                   ελαιογραφία σε μουσαμά
                                          (έργο εμπνευσμένο από τον Ντισάν)

H πρωτότυπη "Κρήνη" "Fountain"  όπως φωτογραφήθηκε από τον Alfred Stieglitz
στην γκαλερί τέχνης  291.
Το 1917 είχε υποβληθεί στην έκθεση της Ένωσης Ανεξάρτητων Καλλιτεχνών Society of Independent Artists  αλλά απορρίφθηκε.
του Marcel Duchamp

                                    "Mr Whatever"
                                       Loui Jover [γεννημένος το 1967]

ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ   [ΥΠΕΡ-ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ]

                                The Misunderstood (1938)
                                      Man Ray

                             La persistència de la memòria     1931  
                                            "η αντοχή της μνήμης"
                                             Salvador Dalí

                        Object (Le Déjeuner en fourrure)    1936

                                          "γούνινο πρόγευμα"
                                            Méret Elisabeth Oppenheim

                                       "αυτό ΔΕΝ είναι μια πίπα"
                                      René Magritte

"Η περίφημη πίπα. Πόσο με κατηγόρησαν γι' αυτήν. Κι όμως. Μπορείτε να τη γεμίσετε (με καπνό); Όχι, δεν είναι αναπαράσταση, έτσι δεν είναι; Αν είχα γράψει "Αυτό είναι μια πίπα", θα σας έλεγα ψέματα!"

                     "η αυτοκρατορία του φωτός"   1954
                                 René Magritte

(Χρησιμοποιήθηκε στο διαφημιστικό πόστερ της ταινίας φρίκης "Ο εξορκιστής" του 1973.)

                                                   λουλουδένιος μύθος
                                               νερομπογιά & παστέλ   1918
                                                      Paul Klee

                                                     ηλικιωμένος
                                                    χαρακτικό   1905
                                                Paul Klee

                                        το κόκκινο μπαλόνι   1922
                                                Paul Klee
εξπρεσιονισμός - κυβισμός - σουρεαλισμός
Ο Κλέε υπήρξε καθηγητής στη σχολή Μπάουχαους 1921-1931

                                                White Cat — 1938
                                                    Gertrude Abercrombie (1909 – 1977)

ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

scuola metafisica

                               " Le Muse inquietanti"
                               "Οι ανησυχητικές μούσες"  
                                    [αντίγραφο του 1947]
                                          Giorgio de Chirico

                                        "L'amante dell' ingegnere"   1921
                                         "η ερωμένη του μηχανικού"
                                                    Carlo Carrà

Η ΣΧΟΛΗ BAUHAUS

      To κτήριο Μπάουχαους στο Ντεσάου
      του    Walter Gropius

                      Olivetti Studio 42
                 του     Alexander Schawinsky 

                                               ανάκλιντρο 1935
                                                Marcel Breuer

ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΗΣ

ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ   ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ

                           Fallingwater  ή  Kaufmann Residence
                                               Frank Lloyd Wright

                         IBM Building  μετονομάστηκε σε  AMA Plaza
                                                   Ludwig Mies van der Rohe

                                                    Villa Savoye        Βίλα Σαβουά
                                                       Le Corbusier

Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Δημοτικά Σχολεία,  [Λιοσίων και Μιχαήλ Βόδα, Αθήνα]   1932-33
Aρχιτέκτων Κυριακούλης Παναγιωτάκος (1902-1982)

                                     Η οικία Αγγ. Χατζημιχάλη στην Πλάκα  1924
                                  του αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχου   (1871 - 1939)

Κόντογλου Φώτης (1896 - 1965) 
Η Ελλάδα των τριών κόσμων, 1933 Λάδι σε μουσαμά , 31,5 x 43 εκ.

                                  Αθηναϊκά σπίτια    1927
                                        Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας
                                              κυβισμός

                                     εμφύλιος πόλεμος, 1948
                           Νίκος Εγγονόπουλος
                                  συμβολισμός - σουρεαλισμός - μεταφυσική ζωγραφική

                                 Ζεϊμπέκικο
                               Γιάννης Τσαρούχης
                                    ελληνικότητα - παράδοση

	Χιροσίμα, 1960     Μέταλλο   Λάζαρος Λαμέρας (1913 - 1998)

                                                   Πρόθεση Νο 2, 1964
                                            Γιάννης Σπυρόπουλος
                                                 αφαίρεση
«Απλωσα το σκοτάδι για να βρω το φως» έλεγε ο Γιάννης Σπυρόπουλος.





To 17o κεφάλαιο του σχολικού βιβλίου σε ηλεκτρονική μορφή.

webliography

Yve-Alain Bois   Mondrian and the Theory of Architecture

Assemblage, No. 4 (Oct., 1987), pp. 102-130  The MIT Press

ΒΙΝΤΕΟ Ο Καζιμίρ Μάλεβιτς και το «Μαύρο Τετράγωνο» - le mag

VIDEO    Duchamp, Fountain    [KHAN ACADEMY]

video ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ-ΛΥΚΕΙΟ-ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

[βίντεο Khan academy] Piet Mondrian, Composition No. II, with Red and Blue, oil on canvas, 1929

βίντεο How to see the Russian Avant-Garde – with MoMA curator Sarah Suzuki

βίντεο how to see Francis Picabia — with Lisa Yuskavage and MoMA curator Anne Umland | MoMA LIVE

[βίντεο Tate] Rodchencko and Popova: defining constructivism


Malevich, K. "Kazimir Malevich: Suprematism". Guggenheim

"Malevich, Black Square, 1915, Guggenheim New York, exhibition, 2003-2004". Archive.org.


Pepe Karmel Francis Picabia 1915 The Sex of a New Machine 

HOMMAGE A MARCEL DUCHAMP. Boîte-en-catalogue, 1912-2012. 

 Le scandaleux Mille et unième Item

ou le premier centenaire de la non-exposition du Nu descendant l’escalier

 The 'rejection' of Nude Descending a Staircase

Nude Descending a Staircase (No. 2) άρθρο του Philadelphia Museum of Art

 [ βίντεο ]  Marcel Duchamp’s Nude Descending a Staircase at The Armory’s Centennial Edition.

[ βίντεο] NUDE DESCENDING STAIRS 2013 MUYBRIDGE + DUCHAMP x SEBRING INTER DIMENSIONAL MASH-UP 

"An Explosion in a Shingle Factory": The Armory Show and the Advent of Modern Art [με ερωτήσεις]


15 Scandalous Facts About Duchamp’s 'Nude Descending a Staircase, No. 2'

Explosion in a shingle factory. [NY Times]

Jonathon Keats The Naughtiest Picture Of 1913 'Nude Descending A Staircase' Returns To New York City

Gertrude Abercrombie Gallery

Installation in Venice to re-imagine Lenin’s tomb within Malevich’s black cube

Project marking centenary of Russian Revolution aims to highlight "potency of symbols in post-truth world"

Dan Flavin A Retrosepective  monument for T. Tatlin [National Gallery of Art]

ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΥΠΕΡΕΑΛΙΣΤΗΣ!!!

Νίκος Εγγονόπουλος, εμφύλιος πόλεμος, 1948

Έγραψε ο Γιάννης Τσαρούχης για το ζεϊμπέκικο

Γιάννης Σπυρόπουλος: ο «χειρώναξ» της αφαίρεσης

Ε. Νίνος   Η κρήνη [Fountain] του Marcel Duchamp. Μα είναι αυτό τέχνη; 

βιβλιογραφία

10,000 years of art. (2007). London: Phaidon 
Ades, D., Cox. N. & Hopkins, D. (1999). Marcel Duchamp. London: Thames & Hudson
Gray, K. (1986). The Russian experiment in Art. Revised Edition. London: Thames & Hudson
Honour, H. & Fleming, J. (1991). Ιστορία της Τέχνης. Αθήνα: Υποδομή
σελ. 686-707
Read, H. (1974). A concise history of modern painting. London: Thames & Hudson
Richter, H. (2016). DADA. Art and Anti-Art. DADA Centenary Edition. London: Thames & Hudson